Simon Vinkenoog en het ongeboren kind

De dichter Simon Vinkenoog (1928-2009) is alweer bijna vijf jaar op de eeuwige wietvelden. Hij was ooit bevriend met Wally Tax, totdat de vriendschap stierf. Ik vermoed dat dit meer aan Wally lag dan aan Simon.  

Of Facebook schreef ik er iets over. Jacques Klöters liet mij weten dat hij Simon Vinkenoog altijd een hele sympathieke, geïnteresseerde man heeft gevonden. Maar dat hij niet zeker wist of Vinkenoog ook een goede dichter was. Ik weet dat ook niet, maar ik weet wel dat het volgende gedicht mij indertijd enorm raakte.

Het komt uit het boek 'De Eenzame Uitvaart' van F. Starik. Hij is oprichter van de Poule des Doods, een groep dichters die gedichten voordraagt op uitvaarten van overledenen die 'van overheidswege' begraven worden. Mensen zonder familie of nabestaanden dus. Eenzamer sterven kan niet. Ook Simon rouleerde mee in deze poule.

Ik citeer: "Op 2 februari kwam in het Academisch Medisch Centrum een levenloos meisje ter wereld. De moeder heeft kort na de bevalling het ziekenhuis verlaten. De ouders hebben sindsdien niets van zich laten horen... De uitvaartleidster vertelt van een Oostenrijkse moeder, een Nederlandse vader, uit het verslaafdencircuit. Van hun verdriet weten we niets, van hoe zij deze morgen zullen ontwaken, de dag dat hun kindje wordt weggebracht. We wachten tot na tienen. Niemand... Simon komt wat moeizaam overeind, alsof hij aarzelt tussen opstaan en blijven zitten, staat dan toch op, loopt op het kistje af waaromheen in een halve cirkel zes kaarsen staan geschaard. 'In Memoriam', begint hij, en noemt haar naam, die ik hier niet noemen zal, omdat zij haar naam zelf nooit heeft gedragen."

dood geboren
je hebt de drempel niet 
overschreden je ogen
hoeven niet open

geen eerste passen
leerplicht verliefdheid
spelen werken
leven sterven

je hoeft de toekomst niet te erven
je hebt geen weet van lachen en huilen
geen ouderlijk dak om onder te schuilen
niets om te weten of te verwerven

geen toekomst of verleden
een lege plek in het heden
(pijn verdriet eenzaamheid
rondreis van alles naar niets
van voorspel tot eindspel)

jij, doodgeboren kind
brengt een storm van ontzag teweeg
wat is het dat is en niet leeft
een lijf zonder ziel zonder geest
geen embryo geen mens

o, mysterie dat ons omgeeft
hoe alles leeft en ons overleeft
van zand en gras wortel, boom vuur en as

het water dat lokt de wolk die zomaar oplost
de wind die wervelt en draait de stemmen nieuw en vertrouwd
van mensen dieren dingen miljoenen andere namen

verdronken verzonken vergane culturen diepe oceanen
rivieren vulkanen regenwouden zon maan sterren en planeten
vergeten nooit geweten
dit alles, jij o doodgeboren kind ons mee te geven:
hoe kostbaar dit leven dit weven van woorden in het ongehoorde
hoe al wat geschiedt zo vol van betekenis is...

dat je ruste in vrede, dat je ruste in vrede...